کیفیت آب، همیشه یکی از مهمترین دغدغه های مردم برای استفاده از آن بوده است. منظور از "کیفیت آب"، میزان قابل قبول بودن آن برای استفاده در مصارف مختلف مانند آشامیدن، آشپزی، استحمام و یا شستن البسه و ظروف است.
منابع تأمین آب، می توانند بوسیله آلایندهای مختلف دچار آلودگی شود. فاضلاب خروجی منازل، سیستم های فاضلاب شهری، مواد شیمیایی استفاده شده در مزارع و فضای سبز، نشتی مخازن سوخت، فضولات حیوانی، نفوذ فلزات به آب در مسیر لوله کشی و بسیاری از عوامل دیگر، باعث به وجود آمدن این آلودگی ها هستند.
آب الوده ممکن است دارای طعم و بوی نامناسب و یا حتی ذرات معلق قابل مشاهده باشد. اما بسیاری از آلاینده های خطرناک موجود در آب ممکن است با حواس پنجگانه قابل درک و شاسایی نباشند. تنها آزمایش های دقیق کیفیت آب است که می تواند کیفیت و سلامتی آب را برای استفاده تضمین کند. آزمایش کیفیت آب می تواند میزان نیاز به تصفیه و نیز نوع دستگاه تصفیه آب مورد نیاز را مشخص کند.
در صورت شناسایی آلودگی آب، بهترین حالت زمانی خواهد بود که در صورت امکان بتوانیم عامل و منشأ اصلی آلودگی آب را از میان ببریم. اما در صورتی که نتوانیم این کار را انجام دهیم، لازمست تا آب را تصفیه کنیم. تصفیه آب می تواند باعث کاهش میزان آلاینده های معمول در آب از جمله ذرات جامد معلق، کلسیم، آهن، منیزیم، سولفات، نیترات، آرسنیک و سرب شود. تصفیه آب، باعث خواهد شد تا آبی تمیزتر، سالمتر، دارای طعم و بوی دلپذیر و همینطور مناسب برای مصرف خانوار، در اختیار آنها قرار گیرد. برخی از مشکلات متداول آلودگی آب و همینطور روش های تصفیه متناسب با آنها در جدول زیر آورده شده است.
بصورت کلی، هشت روش و نوع دستگاه تصفیه آب خانگی برای حذف آلاینده های مختلف توصیه و مورد استفاده قرار می گیرند. این روشها عبارتند از فیلترهای کربنی، فیلترهای الیافی، سیستم اسمز معکوس، تقطیر، خنثی سازها، پمپ های تزریق مواد شیمیایی، ضدعفونی کننده ها و دستگاه های سختی گیر. هزینه استفاده از این دستگاه ها بسته به نوع آن ها و نیز آلایندد ای که قرار است حذف کنند، بسیار متنوع می باشد.
|
سیستم تصفیه آب پیشنهادی |
مشکل |
|
ضدعفونی |
باکتری و سایر میکروارگانیسم ها |
|
فیلترهای کربنی |
طعم و بو |
|
فیلتر اکسید کننده به همراه فیلتر کربنی کلرزنی به همراه فیلتر الیافی |
گاز سولفید هیدروژن (بوی تخم مرغ گندیده) |
|
فیلترهای الیافی |
ذرات جامد معلق نامحلول |
|
دستگاه های سختی گیر |
سختی آب (یونهای کلسیم و منیزیم) |
|
دستگاه های سختی گیر (تا میزان 5 ppm) فیلترهای مخصوص حذف آهن کلرزنی به همراه فیلتر شنی و فیلتر کربنی |
آهن محلول |
| خنثی سازی یا پمپ های تزریق مواد شیمیایی |
pH (میزان اسیدی و یا قلیایی بودن آب) |
| فیلترهای کربنی |
مواد شیمیایی آلی (از جمله مواد مشتقات نفتی) |
|
سیستم های اسمز معکوس تقطیر |
یونهای فلزی (سرب، جیوه، آرسنیک، کادمیم) و سایر مواد معدنی (نیترات، سولفات و سدیم) |
برخی از انواع دستگاه تصفیه آب خانگی اشاره شده فوق، باعث تصفیه کل آب ورودی به منزل (Point of Entry) شده و برخی تنها در نقاط مصرف تعیین شده (Point of Use) ، آب را تصفیه می کنند.
قبل از انتخاب و خرید دستگاه تصفیه آب خانگی خود، موارد زیر را در تصمیم گیری مد نظر داشته باشید:
- نوع و میزان آلاینده های موجود در آب منزل
- هزینه دستگاه تصفیه آب
- هزینه های عملیاتی، نگهداری و تعمیرات دستگاه تصفیه آب
- میزان فضای اشغال شده ترسط دستگاه تصفیه آب
- راحتی استفاده از دستگاه تصفیه آب
فیلترهای کربنی می توانند عمده ترکیبات آلی موجود در آب که باعث طعم و بوی نامناسب آن می شوند را حذف کنند. میزان اثربخشی یک فیلتر کربنی، به میزان کربن موجود در آن و همینطور مدت زمان ماندن آب در آن برمی گردد. هر چه مدت زمان تماس آب با کربن بیشتر باشد، میزان ناخالصی بیشتری توسط فیلتر حذف می شود. برخی از انواع فیلترهای کربنی، می توانند بعضی از باکتری ها را هم از آب حذف کنند. در صورتی که مدت زمان تماس آب با فیلتر کربنی، بیش از سی ثانیه باشد، احتمال حذف باکتری از آب زیاد خواهد بود. فیلترهای کربنی، زمانی که طعم و بوی نامناسب آب مجدداً به آن بر می گردد، می بایست تعویض شوند.
فیلترهای کربنی، انواع مختلفی داشته و در نقاط مختفی در تصفیه آب خانگی می توانند مورد استفاده قرار گیرند:
برخی فیلترهای کربنی، روی شیر آب نصب می شوند تا زمان باز شدن شیر آب، آب خروجی از شیر، ابتدا از این فیلتر عبور کرده و سپس برای مصرف مورد استفاده قرار گیرد.
این نوع فیلترها، زیر سینک آشپزخانه و ودر مسیر آب سرد قرار می گیرند. در این نوع استفاده از فیلترهای کربنی، دو حالت وجود دارد. یک حالت، زمانی است که آب سرد تصفیه شده، مستقیماً وارد شیر اصلی آب آشپزخانه می شود. و حالت دیگر، زمانی است که برای آب تصفیه شده، یک شیر برداشت جداگانه روی سینک نصب می شده و کماکان آب شیر اصلی، تصفیه نشده باقی می ماند. برای اثربخشی بالاتر این فیلترها، بهتر است در مرحله قبل از آن، فیلترهای الیافی جهت حذف ذرات معلق، استفاده شود.
فیلترهای کربنی تصفیه آب ورودی (POE)
در این حالت، فیلترهای کربنی، کل آب ورودی به منزل را تصفیه می کنند. این فیلترها، در مسیر خط اصلی ورودی آب به منزل و قبل از انشعابات داخلی نصب می شوند. برای اثربخشی بالاتر این فیلترها، بهتر است در مرحله قبل از آن، فیلترهای الیافی جهت حذف ذرات معلق، استفاده شود.
- با توجه به کاربرد بسیار زیاد کربن فعال در تصفیه آب، انواع گوناگونی از این نوع فیلترها برای استفاده در انواع دستگاه ها و وسایل تصفیه آب خانگی، طراحی و تولید شده اند، به عنوان مثال، فیلترهای کربنی قابل حمل ساده مورد استفاده در پارچ های آب و یا فیلترهای یخچال از این دسته هستند. البته طبعاً طول عمر این فیلترها کوتاه بود ه و نسبت به سایر انواع فیلترهای کربنی نامبرده شده فوق، اثربخشی کمتری برای حذف ناحالصی ها از آب دارند.
فیلترهای الیافی برای حذف ذرات جامد معلق نامحلول و کدری آب، استفاده می شوند. فشار آب، باعث عبور آب از الیاف تنیده در هم این فیلترها می شوند. این فیلترها در ابعاد متفاوت و با توان حذف سایزهای مختلف ذرات معلق (معمولاً از 1 میکرون تا 25 میکرون)، تولید و مورد استفاده قرار می گیرند. معمولاً این فیلترها می توانند به تنهایی و یا به عنوان پیش تصفیه سایر سیستم های تصفیه آب خانگی، مورد استفاده قرار گیرند. طبعاً فیلترهای الیافی قادر به حذف تمام ناخالصی ها از آب نیستند. در صورتیکه علیرغم استفاده از این فیلترها، کماکان طعم و بوی آب از نظر شما نامناسب است، از فیلترهای کربنی پس از فیلترهای الیافی استفاده کنید.
دستگاه تصفیه آب خانگی اسمز معکوس، قادر است تا درصد زیادی از مواد معدنی و املاح موجود در آب مانند نیترات، کلسیم و منیزیم را از آن جدا کند و معمولاً در این کار تا 95% موفق هستند. البته باید توجه داشت که با این روش، میزان املاح مفید آب نیز تا حد زیادی کاهش می یابد. معمولاً از این نوع دستگاه تصفیه آب خانگی برای تولید آب آشامیدنی و یا آب مناسب برای پخت و پز استفاده می شود.
یک دستگاه تصفیه آب خانگی اسمز معکوس، معمولاً دارای بخش های زیر است:
- فیلتر پیش تصفیه (معمولاً از نوع فیلتر الیافی) برای حذف ذرات جامد معلق
- فیلتر کربن فعال برای حذف طعم و بو
- غشاء نیمه تراوا (ممبران) که آب می بایست با فشار از آن عبور کند.
- مخزن ذخیره برای نگهداری آب تصفیه شده
- اتصال آب کثیف خروجی به خط فاضلاب
دستگاه های تصفیه آب خانگی اسمز معکوس در ابعاد و اشکال مختلف ساخته می شوند. بسته به ابعاد مخزن ذخیره، این دستگاه های تصفیه آب می توانند در زیر سینک و یا در سایر نقاط آشپزخانه و منزل قرار گرفته و استفاده شوند. ظرفیت دستگاه تصفیه آب خنگی اسمز معوس معمولاً بر اساس گالن در روز بیان می شود.
هزینه خرید دستگاه تصفیه آب خانگی اسمز معکوس، معمولاً بالا است. ضمن اینکه این دستگاه ها به دلیل حساسیت عملکردی، نیازمند نگهداری دقیق و تعویض فیلترها و ممبران در زمان مناسب بر اساس توصیه کارخانه سازنده آنها و کیفیت آب ورودی می باشند.
نظرات